Batılı bilim adamlarının da kabullendiği bir gerçeklik var ki o da şudur; VII. Yüzyılda dünya gündemine giren İslam olgusunu ve onun ürettiği medeniyeti tarihten çıkardığınız zaman bu günkü Batı medeniyeti ve onun tetiklediği son yüzyıldaki teknolojik gelişmelerin hepsi göçer. Yani dünya bu günkü yaşam konforuna ve ilerlemesine ulaşmışsa bunu biraz da İslam medeniyetine borçludur.

Tabii ki bu anlayış; Müslümanların her şeyi sıfırdan ürettiği anlamına da gelmemektedir. Müslümanlar o günkü dünya için tam bir paratoner görevi yapmışlar ve eski uygarlıklardan aldıkları bilgi ve teknolojileri geliştirip insanlığın hizmetine sunmuşlardır. İslam Medeniyetinin zirve yaptığı X. Yüzyıldan itibaren bu durum aynen bu şekilde gerçekleşmiştir. 

Bize düşen geçmişteki başarıların ve medeniyet pırıltılarının hatırlanmasıyla kalmadan insanlığı daha iyi bir hayata vesile kılacak çalışmalarla uğraşmaktır. Bu sebeple de eskilerin örneklikleri bize yol gösterecektir ve ayrıca vefa da onları hatırlatmayı gerekli kılmaktadır.

İlahiyat Fakülteleri ve Tarih bölümlerinin Ortaçağ bölümlerinde okutulan “İslam Medeniyeti Tarihi” adlı tek dönemlik derste okutulmak üzere hazırlattığımız bu kitabı “ders notları” formatında oluşturduk. Dipnotlar kullanmadan, çok ağır akademik üsluba kaçmadan ancak her üniteyi ünite başlığı alanında uzman bir hocamıza ısmarlayarak bu hale getirdik.

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ

I. BÖLÜM: MEDENİYET VE İSLAM MEDENİYETİ (Prof. Dr. Adem APAK)

1. Medeniyetin Mahiyeti

2. İslam Medeniyetinin Unsurları

II. BÖLÜM: YÖNETİM (Prof. Dr. Mustafa KILIÇ)

1. Hilafet

2. Vezaret

3. Kitabet

4. Hicabet

5. Divanlar

6. Saraylar 

III. BÖLÜM: HİZMET SEKTÖRÜ (Prof. Dr. Metin YILMAZ)

1. Adliye

2. Ekonomi

3. Sağlık

4. Ordu

5. Hisbe

6. Berid

7. Hapishane

IV. BÖLÜM: EĞİTİM (Prof. Dr. Adnan DEMİRCAN)

1. Eğitim ve Öğretim

2. Dinî ve Mesleki Eğitim

3. Eğitim Kurumları

4. Eğitim Yönetimi

V. BÖLÜM: TOPLUM (Doç. Dr. Cahit KÜLEKÇİ)

1. Sosyal Hayat

2. Gayrimüslimler

3. Günlük Yaşam

4. Köy ve Şehirler

5. Geçim Kaynakları

VI. BÖLÜM: SOSYAL BİLİMLER (Doç. Dr. Mustafa HİZMETLİ)

1. Dinî İlimler

2. Beşerî Bilimler

VII. BÖLÜM: FEN BİLİMLERİ (Prof. Dr. Levent ÖZTÜRK)

1. Astronomi

2. Matematik

3. Tıp

4. Kimya

5. Diğer Fen Bilimleri

VIII. BÖLÜM: SANAT-MİMARİ (Prof. Dr. Fatih ERKOÇOĞLU)

1. Mimari ve Şehircilik

2. Güzel Sanatlar

3. Endüstriyel El Sanatları

IX. BÖLÜM: AVRUPAYA TESİR (Doç. Dr. Mustafa ÖZKAN)

1. Sicilya ve İtalya

2. Endülüs ve Fransa

3. Haçlı Seferleri

4. Batı’da Etki Alanları

X. BÖLÜM: SİCİLYA İSLAM MEDENİYETİ(Prof. Dr. Mehmet AZİMLİ)

1. Sicilya’nın Fethi

2. Normanlar Dönemi

3. Sicilya İslam Medeniyetinin Batı’ya Tesiri

XI. BÖLÜM: ENDÜLÜS-İSLAM MEDENİYETİ (Prof. Dr. Lütfi ŞEYBAN)

1. İdari ve Sosyo-Kültürel Değişim

2. Convivencia (Barış İçinde Birlikte Yaşama)

3. Gündelik Hayat

4. Bilim

5. Teknik

6. Endüstri

7. Tarım

8. Kültür

9. Eğitim-Öğretim

10. Batı’ya Etki

XII. BÖLÜM: SELÇUKLU MEDENİYETİ (Dr. Nurullah YAZAR)

1. İdari Teşkilat

1.1. Hükümdarlık Alametleri

1.2. Merkez

1.3. Eyalet

2. Askerî Teşkilat

3. Adli Yapı

4. İktisadi Yapı

5. Sosyal Hayat

6. İlim ve Kültür

7. Sanat ve Mimari

XIII. BÖLÜM: OSMANLI MEDENİYETİ (Prof. Dr. Ahmet Turan YÜKSEL)

1. İdari Teşkilat

2. Askerî Teşkilat

3. Adli Yapı

4. İktisadi Yapı

5. Sosyal Hayat

6. İlim ve Kültür

7. Sanat ve Mimari

XIV. BÖLÜM: DOĞU-İSLAM MEDENİYETİ (Prof. Dr. M. Hanefi PALABIYIK)

1. İslamiyet Hindistan’da

2. İslam Kültür ve Medeniyeti

3. Gazneliler (963-1186)

4. Delhi Türk Sultanlıkları (1206-1526)

5. Bâbürlüler (1526-1858)

6. Timurlular (1370-1507)

7. Safeviler (1501-1736)