Bir felsefe disiplini olarak Din Felsefesi, Felsefe bölümlerinin temel alanlarından biri olmasının yanında, İlahiyat alanında şemsiye görevi yapan bir disiplindir. Zira din felsefesi dinin metafizik, inanç ve doktrin boyutundan ibadet, ahlak, muamelat, estetik ve sanatla ilgili bütün teorik, pratik ve tecrübi yönlerini ele alması itibarıyla dine bütüncül bakan, kapsayıcı bir disiplindir. Bu yüzden din felsefesi yapmak, bütüncül yaklaşımın mümkün olabilmesi için ilahiyat alanının bütün disiplinleri hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir. 

Din felsefesinin temel problemlerini ele alan bu çalışma on altı bölümden oluşmaktadır. Her bölüm, o konuda başka çalışmaları olan, alanının uzman akademisyenleri tarafından yazılmıştır. Çalışma sadece bir ders kitabı olarak değil, günümüz din felsefesi problemlerine ilgi duyan çok farklı kesimlerin varlığı dikkate alınarak yazılmıştır.  Bu yüzden konular ne kadar karmaşık olursa olsun, sade ve anlaşılabilir bir dille ele alınmaya gayret edilmiştir. Okuyucunun analitik bakışını sağlamak için her bölüm başında o bölümün içeriğini özetleyen hazırlık soruları yer almaktadır. Ayrıca yine her bölüm sonunda o bölümün yazımında kullanılan kaynaklarla, ileri okumalarda istifade edilebilecek kısa kaynakçaya da yer verilmiştir

Çalışmanın içerik, üslup, konuları ele alış tarzı ve yazımı itibarıyla benzer din felsefesi çalışmalarından farklı olduğunu düşünmekteyiz. Kitapta şu bölümler yer almaktadır: “Din Felsefesi Nedir?”, “Akıl ve İnanç”, “Tanrı ve Nihai Gerçeklik Tasavvurları”, “Tanrı’nın Varlığının Delilleri”, “Tanrı’nın Sıfatları”, “Ateizm”, “Dinî Tecrübe, İbadet ve Dua”, “Vahiy ve Mucize”, “Din Dili”, “Kötülük Problemi”, “Tanrı, Özgürlük ve Kader”, “Ölüm ve Ölümsüzlük İnancı”, “Din ve Bilim”, “Din ve Ahlak”, “Din, Estetik ve Sanat”, “Dinî Çeşitlilik”. Her bir bölümde, akademik bilgi verme yanında bu bilgilerin güncel dinî ve felsefi sorunlarla ilişkilendirilmesine ve daha anlaşılır bir dille tartışılmasına özen gösterilmiştir.

 

Editör
Prof. Dr. Latif TOKAT

Yazarlar
Prof. Dr. Abdüllatif TÜZER
Prof. Dr. Aydın IŞIK
Prof. Dr. Aydın TOPALOĞLU
Doç. Dr. Engin ERDEM
Prof. Dr. Latif TOKAT
Doç. Dr. Zikri YAVUZ
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Ata AZ

 

İÇİNDEKİLER

 

ÖN SÖZ

BİRİNCİ BÖLÜM

DİN FELSEFESİ NEDİR?

1. Neden Felsefe

2. Din Kavramı

3. Felsefe, Din ve Metafizik Belirsizlik

4. Felsefe, Din ve Varlığın Anlamı

5. Din Felsefesi, Kelam ve Teoloji

6. Niçin Din Felsefesi

7. Nasıl Bir Din Felsefesi

İKİNCİ BÖLÜM

AKIL VE İNANÇ

1. Aklilik (Rasyonellik) ve İnanç

2. Tanrı İnancının Rasyonelliği

3. İnsanın Doğası ve Bilgi Süreci

4. Metafiziğe Geçiş

5. Antik Dönemde Akıl ve İnanç

6. Hristiyanlıkta Akıl ve İnanç

7. İslam Düşüncesinde Akıl ve İnanç

8. Modern Dönemde Akıl ve İnanç

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TANRI VE NİHAİ GERÇEKLİK TASAVVURLARI

1. Nicelik Bakımından Nihai Gerçeklik Tasavvurları

2. İnanç Biçimi Bakımından Nihai Gerçeklik Tasavvurları

2.1. Teizm

2.2. Deizm

2.3. Panteizm

2.4. Panenteizm

3. Bilinemezcilik (Agnostisizm)

4. Maddecilik (Materyalizm)

5. Tinselcilik (Spiritualizm)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TANRI’NIN VARLIĞININ DELİLLERİ

1. Teistik Delillerin Tasnifi

1.1. Klasik Tasnif: Metafizik Delil-Fizik Delil

1.2. Modern Tasnif: Apriori Deliller-Aposteriori Deliller

2. Ontolojik Delil/Varlık Delili

3. Kozmolojik Delil

3.1. Hareket Delili

3.2. Hudus Delili/Kelâmî Kozmolojik Delil

3.3. İmkân Delili

3.4. Kozmolojik Delile Yöneltilen Eleştiriler 

4. Teleolojik Delil/Gaye ve Nizam Delili

5. Ahlak Delili

BEŞİNCİ BÖLÜM

TANRI’NIN SIFATLARI

1. Basitlik

2. Birlik (Vahdaniyet)

3. Ezelilik-Ebedilik

4. İlim

5. İrade

6. Kudret

7. Yaratma

8. Zorunluluk

9. Aşkınlık-İçkinlik

ALTINCI BÖLÜM

ATEİZM

1. Varoluş Karşısında İki Farklı Tutum: Teizm ve Ateizm

2. Teizm ve Ateizmin Gerekçeleri

3. Ateizm Çeşitleri

4. Deizm ve Ateizm

5. Agnostisizm ve Ateizm

6. Panteizm ve Ateizm

7. Materyalist Ateizm

8. Modern Dönemde Ateizm

YEDİNCİ BÖLÜM

DİNÎ TECRÜBE, İBADET VE DUA

1. Tanım ve Çeşitlilik Meselesi

2. Dinî mi, Mistik mi?

3. Dinî/Mistik Tecrübelerin Nesnelliği ve Kanıtsal Değeri

4. İbadet ve Dua

SEKİZİNCİ BÖLÜM

VAHİY VE MUCİZE

1.Vahiy

1.1.Vahyin Çeşitli Kullanılış Şekilleri

1.2. Vahyin Unsurları

1.3. Vahyin Doğrulanması

2. Mucize Problemine Genel Bir Bakış

2.1. Mucizenin Tanımı

2.2. Mucizenin Özellikleri

2.3. Mucizenin Akliliği

DOKUZUNCU BÖLÜM

DİN DİLİ

1. Dil ve Din Dili

2. Dil, Maksat ve Anlam

3. Tanrı Hakkında Konuşmak

4. Din Dilini Nasıl Anlamalı?

5. Sembolik Din Dili

6. Kıssalar, Meseller ve Mitler

ONUNCU BÖLÜM

KÖTÜLÜK PROBLEMİ

1. Kötülük Nedir?

2. Kötülüğün Kaynağı

3. Kötülüğün Çeşitleri

4. Teizmin Kötülük Problemine Yaklaşımı

5. Ateizmin Kötülük Problemine Yaklaşımı

6. Teizmin Çözüm Önerileri

ON BİRİNCİ BÖLÜM

TANRI, ÖZGÜRLÜK VE KADER

1. Rasyonellik ve Özgürlük

2. İrrasyonellik ve Özgürlük

3. İçedönük ve Dışadönük Özgürlük

4. Din-Özgürlük İlişkisi

5. İslam’ın Özgürlükçü Yorumu: Tasavvuf

ON İKİNCİ BÖLÜM

ÖLÜM VE ÖLÜMSÜZLÜK İNANCI

1. Epikuros’da Ölüm

2. Sokrates ve Platon’da Ölümsüzlük

3. Lucretius’da Ölüm

4. Dinlerde Ölüm ve Ölümsüzlük

5. Modern Dönemde Ölüm ve Ölümsüzlük

6. İslam Düşüncesinde Ölüm ve Ölümsüzlük

ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DİN VE BİLİM

1. Din-Bilim Çatışması

2. Doğa Bilimleri ve Dinî İnancın Doğruluğu

3. Sosyal Bilimler Dinî Düşünceyi Ortadan Kaldırır mı?

4. Din ve Bilim Arasında Diyalog Mümkün mü?

5. Evrim Teorisi ve Teizm

6. Bağımsızlık: Çifte Hakikat

7. Entegrasyon

ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DİN VE AHLAK

1. Ahlaki Bir Model Olarak Sokrates

2. Dinî Ahlakın Mahiyeti ve Esasları

3. Din-Ahlak İlişkisi

3.1. Akıl

3.2. Sorumluluk, Özgürlük ve Bir Arada Yaşamak

3.3. Tanrı ve İnsanın Değeri

4. Dinsiz Ahlak Düşünülebilir mi?

ON BEŞİNCİ BÖLÜM

DİN, ESTETİK VE SANAT

1. Çıkarsız Hoşa Giden Olarak Güzel

2. Kutsal, Güzel ve Sanat

3. Matematik Düzen ve Estetik Boyut

4. Tanrı ve Âlemin Estetik Yapısı

5. Metafizik, Din, Estetik ve Sanat

ON ALTINCI BÖLÜM

DİNÎ ÇEŞİTLİLİK

1. Sosyolojik Açıdan Dinî Çeşitlilik

2. Dinin Amacı ve Sonuçları Açısından Dinî Çeşitlilik

3. Dinin Tanımı Açısından Dinî Çeşitlilik

4. Teolojik Açıdan Dinî Çeşitlilik

5. Metafizik Açıdan Dinî Çeşitlilik

6. İnsanın Tarihselliği, Gelenek, Dil ve Kültürün Etkisi Açısından Dinî Çeşitlilik

KAYNAKÇA

DİZİN

YAZARLAR